Bài giảng Tiếng Việt 5 - Tuần 7, Luyện từ và câu: Từ nhiều nghĩa (Nguyễn Thị Thắm)

 TRƯỜNG TIỂU HỌC- NGUYỄN TRI PHƯƠNG 
GV thực hiện: Nguyễn Thị Thắm Khởi động
 Hát Luyện từ và câu
 Câu 1:Ghi lại từ trái nghĩa trong câu sau:
 Khôn nhà dại chợ.
 Khôn- dại
Tìm từ thích hợp ghi vàocho; chỗ trốngbiếu để hoàn chỉnh 
kết luận sau: 
 Những từ . nhau về âm nhưng . nhau 
về nghĩa gọi là từ 
Câu 2: Ghi lại các từ đồng nghĩa trong câu sau:
 Bố đi công tácgiống, về mua khác, cho đồng em âmmột bộ quần 
áo mới, biếu ông bà 2 cân trà ngon. Luyện từ và câu
Dòng nào dưới đây là những từ đồng âm?
A Mẹ, má, u, bầm.
B Mang, khiêng, vác, đeo, cắp.
 C Quê hương, tổ quốc, giang sơn, non sông.
 D Bàn phím, bàn học, bàn bạc. Chân em bé Chân núi Chân kiềng Luyện từ và câu
 Từ nhiều nghĩa
 Ở bài học này các em cần hiểu được :
 *Thế nào là từ nhiều nghĩa ,nghĩa gốc và nghĩa 
 chuyển trong từ nhiều nghĩa 
*Xác địnhnghĩa gốc và nghĩa chuyển của một số 
 từ nhiều nghĩa .
*Tìm được nghĩa chuyển của một số danh từ chỉ 
 bộ phận cơ thể người ,động vật. Luyện từ và câu
 Từ nhiều nghĩa
I. Nhận xét.
 1. Tìm nghĩa ở cột B thích hợp với mỗi từ ở cột A:
 A B
 Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật, 
Răng
 dùng để nghe.
 Phần xương cứng, màu trắng, mọc trên 
 Mũi
 hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn. 
 Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc động 
 Tai
 vật có xương sống, dùng để thở và ngửi. 
 Luyện từ và câu
 Từ nhiều nghĩa
I. Nhận xét.
 1. Tìm nghĩa ở cột B thích hợp với mỗi từ ở cột A:
 A B
 Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật, 
 Răng dùng để nghe.
 Phần xương cứng, màu trắng, mọc trên 
 Mũi hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn. 
 Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc động 
 Tai
 vật có xương sống, dùng để thở và ngửi. Phần xương cứng, màu trắng, 
 mọc trên hàm, dùng để cắn, giữ 
 và nhai thức ăn. 
Răng
 Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người 
 hoặc động vật có xương sống, 
 dùng để thở và ngửi.
 Mũi
 Bộ phận ở hai bên đầu người và 
 động vật, dùng để nghe.
 Tai Luyện từ và câu
 Từ nhiều nghĩa
I. Nhận xét.
 răng
 nghĩa gốc
(nghĩa gốc :là mũi
 nghĩa chính 
của từ ) 
 tai 2. Tìm nghĩa các từ in đỏ trong khổ thơ sau có 
gì khác nghĩa của chúng ở bài tập 1.
 Răng của chiếc cào
 Làm sao nhai được ?
 Mũi thuyền rẽ nước
 Thì ngửi cái gì ?
 Cái ấm không nghe
 Sao tai lại mọc ?
 Quang Huy Răng -RăngRăng củacủa chiếcchiếc càocào khôngkhông nhainhai đượcđược 
 nhưnhư răngrăng người,độngngười,động vậtvật
 Kéo rơm rạ ,phơi lúa hay làm tơi đất .
 - Mũi thuyền không ngửi được như 
 Mũi
 mũi người ,động vật .
 -Rẽ nước cho thuyền ,ghe tiến về 
 phía trước.
 - Tai của cái ấm không dùng để nghe 
Tai
 như tai người và động vật được.
 -Bộ phận dùng để cầm,xách. Luyện từ và câu
 Từ nhiều nghĩa
Kết luân: răng ,mũi, tai là từ nhiều nghĩa 3. Nghĩa của các từ răng, mũi, tai ở bài 1 và bài 2 
có gì giống nhau?
 Răng
 Mũi
 Tai Răng
Nghĩa giống nhau ở chỗ: Đều chỉ vật sắc, nhọn 
sắp đều nhau thành hàng. Mũi
Nghĩa giống nhau ở chỗ: Cùng chỉ một bộ phận 
có đầu nhọn nhô ra phía trước. Tai
Nghĩa giống nhau ở chỗ: Cùng chỉ một bộ 
phận mọc ra ở hai bên, chìa ra như cái tai. 3. Nghĩa của các từ răng, mũi, tai ở bài 1 và bài 2 có gì 
 giống nhau ?
 Ở bài tập 1 Giống nhau Ở bài tập 2
 - RăngRăng:: đềuđều chỉchỉ vậtvật 
 nhọn,nhọn, sắc,sắc, sắpsắp đềuđều 
 răng
răng nhaunhau thànhthành hànghàng..
 -- MũiMũi :: cùngcùng chỉchỉ bộbộ 
 phậnphận cócó đầuđầu nhọnnhọn 
mũi nhônhô rara phíaphía trướctrước.. mũi
 - TaiTai :: cùngcùng chỉchỉ bộbộ 
 phậnphận mọcmọc ởở haihai bênbên 
tai chìachìa rara nhưnhư cáicái taitai.. tai
 Nghĩa gốc Nghĩa chuyển 
 Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối 
 liên hệ với nhau Luyện từ và câu
 Từ nhiều nghĩa
I. Nhận xét.
 -Em hiểu thế nào là từ nhiều nghĩa ? 
 *Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc 
 và một hay một số nghĩa chuyển . 
 -Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa nghĩa 
 gốc và nghĩa chuyển của từ nhiều nghĩa ? 
 *Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ 
 cũng có mối liên hệ với nhau. Luyện từ và câu
 Từ nhiều nghĩa
I. Nhận xét.
II. Ghi nhớ.
 *Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc 
 và một hay một số nghĩa chuyển.Các 
 nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có 
 mối liên hệ với nhau.