Giáo án Lịch sử và Địa lí Lớp 4 Sách KNTT - Tiết 47 đến 50

Lịch sử và địa lí (Tiết 47)
Bài 20: THIÊN NHIÊN VÙNG TÂY NGUYÊN (T1)
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT
* Năng lực đặc thù:
- Xác định được vị trí địa lí của vùng Tây Nguyên, các cao nguyên ở Tây Nguyên trên bản đồ hoặc lược đồ.
* Năng lực chung: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp và hợp tác
* Phẩm chất: Yêu nước, yêu thiên nhiên, có những việc làm thể hiện yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- GV: máy tính, ti vi, phiếu bài 1.
- HS: sgk, vở ghi.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
1. Mở đầu:
- GV cho HS quan sát H1+2 SGK trang 85
+ Nêu nội dung các hình 1+2?
+ Hình ảnh này gợi cho em điều gì về thiên nhiên Tây Nguyên?
+ Em hãy kể về những điều em biết về Tây Nguyên.
- GV gọi HS trả lời các câu hỏi, HS khác nhận xét, bổ sung.
* Gv chốt nội dung hai tranh đều nói về mảnh đất Tây Nguyên.

- HS quan sát H1+2 nêu nội dung
- HS trả lời 3 câu hỏi
- GV giới thiệu- ghi bài
- HS ghi đề bài và nêu yêu cầu cần đạt
2. Hình thành kiến thức:

2.1. Vị trí địa lí
- GV yêu cầu HS quan sát H3 đọc thầm thông tin SGK và trao đổi nhóm 2 trả lời các câu hỏi sau:
+ Xác định vị trí của Tây Nguyên trên lược đồ.
+ Kể tên các vùng và các quốc gia tiếp giáp với Tây Nguyên.
+ Tây Nguyên gồm mấy tỉnh, đó là các tỉnh nào?
- GV trình chiếu lược đồ vùng đất Tây Nguyên, yêu cầu HS lên bảng chỉ vị trí của Tây Nguyên.
GV lưu ý HS cách chỉ lược đồ: từ trái sang phải theo chiều kim đồng hồ, từ trên xuống dưới.
- GV gọi đại diện nhóm trình bày kết quả hai câu hỏi trên, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
* GV chốt:
Tây Nguyên là vùng duy nhất của nước ta không giáp biển gồm các tỉnh: Lâm Đồng, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lăk, Đăk Nông. Tây Nguyên tiếp giáp với các nước, Lào, Cam –pu – chia, tiếp giáp với các vùng Duyên hải miền Trung và Nam Bộ.
2.2. Các cao nguyên thuộc Tây Nguyên
- GV cho HS quan sát H3, nêu tên lược đồ.
- GV cho HS thảo luận nhóm 2 và trả lời câu hỏi: Ở Tây Nguyên có những cao nguyên nào?
- GV gọi HS trả lời, trình chiếu
GV KL: Ở Tây nguyên có các cao nguyên: Lâm Viên, Di Linh, Play – cu, Đăk – lăk, Lâm Viên
- HS quan sát hình 3. Đọc thầm SGK
- HS trao đổi 
- HS lên bảng chỉ vị trí địa lí của Tây Nguyên
- HS nhận xét, bổ sung
- HS trả lời câu hỏi
- HS lắng nghe
- HS quan sát và trả lời
- HS thảo luận và trả lời
2.2. Em có biết

- GV yêu cầu HS đọc thầm mục em có biết SGK trang 86.
+ Em có biết về địa điểm cột mốc ngã ba biên giới giữa Việt Nam, Lào và Cam-pu-chia?
- HS đọc
- HS trả lời
3. Vận dụng, trải nghiệm:

- GV gọi HS nhắc lại kiến thức về vị trí địa lí của Tây Nguyên, các cao nguyên thuộc Tây Nguyên.
- GV nhận xét tiết học
- Chuẩn bị tiết 48
- HS nhắc lại kiến thức bài học
- HS lắng nghe
IV. ĐIỀU CHỈNH SAU BÀI DẠY (nếu có):
Lịch sử và địa lí (Tiết 48)
Bài 20: THIÊN NHIÊN VÙNG TÂY NGUYÊN (T2)
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT
* Năng lực đặc thù:
- HS trình bày được một trong những đặc điểm thiên nhiên (địa hình, khí hậu) của Tây Nguyên.
- Nêu được nét điển hình của khí hậu thông qua đọc số liệu về lượng mưa, nhiệt độ của một địa điểm ở vùng Tây Nguyên.
* Năng lực chung: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp và hợp tác
* Phẩm chất: Yêu nước, yêu thiên nhiên, có những việc làm thể hiện yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- GV: máy tính, ti vi, phiếu bài tập.
- HS: sgk, vở ghi.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
1. Mở đầu:
- Tây Nguyên gồm các tỉnh nào?
- Kể tên các vùng quốc gia tiếp giáp với Tây Nguyên.
+ GV gọi HS trả lời, HS nhận xét, GV nhận xét và khen ngợi 
- HS trả lời
- GV giới thiệu- ghi bài
- HS ghi đề bài vào vở và nêu YCCĐ
2. Hình thành kiến thức:

2.1. Đặc điểm thiên nhiên
a. Địa hình
- GV yêu cầu HS quan sat lược đồ H3, đọc mục 1 và phần chú giải
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm 2 thông tin trong mục để thực hiện nhiệm vụ.
+ Kể tên và chỉ trên bản đồ các cao nguyên ở Tây Nguyên 
+ Cho biết độ cao trung bình của các cao nguyên đó.
- GV gọi đại diện nhóm trả lời trước lớp.
+ GV trình chiếu và kết luận: cao nguyên xếp theo chiều từ Bắc xuống Nam; Kon tum, Plei cu, Đăk Lăk, Mơ Nông, Lâm Viên, Di Linh.
- Cho HS đọc bảng 1 thảo luận 3 câu hỏi:
+ Tây Nguyên có địa hình cao hay thấp?
+ Dạng địa hình chính ở Tây Nguyên là gì?
+ Độ cao của địa hình có sự thay đổi như thế nào từ Tây sang Đông?
- Goi đại diện nhóm trình bày các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
+ GVKL: Tây Nguyên có địa hình cao, gồm các cao nguyên xếp tầng, cao ở phía Đông và thấp dần về phía Tây.

- HS quan sát lược đồ và thực hiện
- HS thảo luận nhóm 2
- Đại diện nhóm trình bày trước lớp.
- HS đọc bảng 1 và nội dung của bảng
- HS thảo luận theo nhóm
- HS trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung
b. Khí hậu
- GV cho HS thảo luận nhóm 4 hoàn thành phiếu bài tập
- GV hướng dẫn các nhóm hoàn thành nhiệm vụ và yêu cầu các nhóm trình bày kết quả 
+ GV cho HS so sánh khí hậu của Tây nguyên và khí hậu của Bắc Bộ và Trung Bộ. 
GV chốt kiến thức khí hậu ở Tây Nguyên
+ Nhiệt độ cao quanh năm, trung bình trên 20 C, 
+ Có 2 mùa rõ rệt: mùa mưa, mùa khô
+ Lượng mưa tập trung chủ yếu vào mùa mưa. Mùa khô có tình trạng thiếu nước.

- HS thảo luận nhóm 4 theo phiếu
- Đại diện các nhóm trình bày kết quả
- HS so sánh.
3. Luyện tập, thực hành: 

- GV đưa phiếu học tập và yêu cầu học sinh thảo luận nhóm 2 trình bày đặc điểm về địa hình, khí hậu ở Tây Nguyên
Địa hình
......................................................
Khí hậu
.......................................................
- Gọi đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung
+ GV chốt theo bảng

- HS thực hiện yêu cầu của GV
- Đại diện nhóm trình bày
4. Vận dụng, trải nghiệm:

- GV cho HS lấy các hình ảnh về một số cảnh đẹp thiên nhiên Tây Nguyên chia sẻ với các bạn
- GV nhận xét tiết học, nhắc nhở sự chuẩn bị của HS ở tiết sau
- HS chia sẻ ảnh đã sưu tầm với các bạn
- HS lắng nghe
IV. ĐIỀU CHỈNH SAU BÀI DẠY (nếu có):
Lịch sử và địa lí (Tiết 49)
Bài 20: THIÊN NHIÊN VÙNG TÂY NGUYÊN (T3)
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT
* Năng lực đặc thù:
- HS trình bày được một trong những đặc điểm thiên nhiên (đất đai, rừng) của Tây Nguyên.
- Nêu được vai trò của rừng đối với tự nhiên, hoạt động sản xuất và đời sống của người dân Tây Nguyên; đưa ra một số biện pháp để bảo vệ rừng.
* Năng lực chung: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp và hợp tác
* Phẩm chất: Yêu nước, yêu thiên nhiên, có những việc làm thể hiện yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- GV: máy tính, ti vi
- HS: sgk, vở ghi.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
1. Mở đầu: Cho HS nghe hát bài “Rừng Tây Nguyên xanh”
- Tây Nguyên có các cao nguyên nào? Nêu đặc điểm địa hình ở Tây nguyên.
- Khí hậu Tây nguyên có mấy mùa. Đó là những mùa nào? Nêu đặc điểm khí hậu từng mùa.
+ GV gọi HS trả lời, HS nhận xét, GV nhận xét và khen ngợi..
- HS trả lời
- HS nhận xét
- GV giới thiệu- ghi bài
- HS ghi đề bài vào vở và đọc YCCĐ
2. Hình thành kiến thức:

c. Đất
- GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK và cho biết đặc điểm đất ở Tây Nguyên. 
- Gọi HS trả lời, HS bổ sung
+ GVKL: Loại đất chính ở Tây Nguyên là đất đỏ ba dan. Đất giàu dinh dưỡng, thích hợp cho trồng các loại cây công nghiệp lâu năm: cà phê, hồ tiêu, cao su.
- Gv trình chiếu một số hình ảnh về đất đỏ ba dan, vườn trồng cà phê, hồ tiêu,... để HS quan sát và nắm thêm thông tin.

- HS đọc thông tin và trả lời
- HS lắng nghe
d. Rừng
- GV chia lớp thành các nhóm 4, và thực hiện nhiệm vụ: đọc thông tin SGK quan sat H4,5 thảo luận:
+ Tên một số kiểu rừng ở Tây Nguyên có ở miền Trung nước ta.
+ Vai trò của rừng ở Tây Nguyên
+ Một số cách để bảo vệ rừng ở Tây Nguyên
- Gv thực hiện kĩ thuật khăn trải bàn.
- Gọi đại diện các nhóm trình bày, các nhóm khác phản biện, bổ sung.
+ GV cung cấp một số hình ảnh, video về tài nguyên rừng và các biện pháp bảo vệ rừng Tây Nguyên.
+ GV chốt: Tây nguyên có diện tích rừng lớn gồm 2 kiểu rừng chính: rừng rậm nhiệt đới, rừng rụng lá vào mùa khô (rừng khộp). Rừng giúp giảm lũ lụt vào mùa mưa, giảm khô hạn vào mùa khô; cung cấp sản vật có giá trị; góp phần phát triển du lịch.Chúng ta cần có các biện pháp bảo vệ rừng như: trồng rừng và phục hồi rừng, thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên (vườn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển,...), tuyên truyền và vận động người dân tham gia bảo vệ rừng,..

- Hs hoạt động theo nhóm và thực hiện các hoạt động của GV.
- Đại diện các nhóm trình bày
- HS xem hình ảnh, video
- HS lắng nghe
3. Luyện tập, thực hành: 

- GV đưa phiếu học tập và yêu cầu học sinh thảo luận nhóm 2 trình bày đặc điểm về đất đai và rừng ở Tây Nguyên
Đất đai
......................................................
Rừng
.......................................................
- Gọi đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung
+ GV chốt về đặc điểm, vai trò và cách bảo vệ đất và rừng Tây Nguyên
- HS thực hiện yêu cầu của GV
- Đại diện nhóm trình bày
4. Vận dụng, trải nghiệm:

Liên hệ: Đất và rừng là của cải thiên nhiên, em cần làm gì để bảo vệ đất và rừng Tây Nguyên.
- GV chốt các việc làm bảo vệ đất và rừng
- GV yêu cầu HS sưu tầm một số thông tin, hình ảnh về một số sản phẩm của cây công nghiệp nổi tiếng ở Tây Nguyên.
- GV nhận xét tiết học, dặn HS chuẩn bị bài tiếp theo.

- HS trả lời theo tư duy riêng
IV. ĐIỀU CHỈNH SAU BÀI DẠY (nếu có):
Lịch sử và địa lí (Tiết 50)
Bài 20: DÂN CƯ VÀ HOẠT ĐÔNG SẢN XUẤT Ở VÙNG TÂY NGUYÊN (T1)
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT
* Năng lực đặc thù:
- Kể được tên một số dân tộc ở Tây Nguyên
- Sử dụng được lược đồ phân bố dân cư hoặc bảng số liệu so sánh được sự phân bố dân cư ở vùng Tây Nguyên với các vùng khác
- TRình bày được một số hoạt động kinh tế chủ yếu của vùng Tây Nguyên (trồng cây công nghiệp)
* Năng lực chung: Năng lực nhận thức khoa học, năng lực sử dụng bảng thống kê số liệu, năng lực tự học, tự chủ, năng lực giao tiếp và hợp tác.
* Phẩm chất: nhân ái, chăm chỉ.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- GV: máy tính, ti vi
- HS: sgk, vở ghi.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
1. Mở đầu:
- GV cho HS trải nghiêm với câu hỏi:
+ Kể một số hoạt động kinh tế ở Tây Nguyên.
- Cho HS quan sát H1,2 SGK trang 89 nêu hoạt động kinh tế chủ yếu ở Tây Nguyên.
- Từ câu trả lời của HS GV dẫn dắc vào bài mới.
- HS trả lời theo hiểu biết
- HS quan sát H1.2 và trả lời
- GV giới thiệu- ghi bài
- HS ghi đề bài vào vở và nêu YCCĐ
2. Hình thành kiến thức:

2.1. Tìm hiểu về dân cư
- GV yêu cầu HS quan sát H3, đọc thông tin SGK, thảo luận nhóm 2 trả lời các câu hỏi sau:
+ Kể tên một số dân tộc ở Tây Nguyên
+So sánh mật độ dân số ở Tây Nguyên và các vùng khác.
- GV gọi đại diện các nhóm trình bày trước lớp.
+ Ngoài các dân tộc đã sống lâu đời ở Tây Nguyên còn có các dân tộc nào khác đến định cư?
+ So sánh sự phân bố dân cư ở Tây Nguyên và các vùng khác.
+ Gv trình chiếu hình ảnh một số dân tộc đã sống lâu đời và các dân tộc khác cùng với sự phân bố dân cư ở các vùng miền để HS có thêm thông tin
+ GVKL: Các dân tộc sinh sống lâu đời ở Tây Nguyên là: Ê – đê, Ba na, Xơ đăng, Gia rai,...Hiện nay có một số dân tộc đến sinh sống để xây dựng kinh tế như: Kinh, Mường, Dao, Mông,...Mật độ dân cư ở Tây Nguyên thưa thớt, mật độ thấp nhất trong các vùng ở nước ta. Dân cư chủ yếu tập trung ở thị trấn, thị xã, thành phố ven các trục đường giao thông,...
- HS quan sát H3, đọc thông tin và thực hiện nhiệm vụ
- Đại diện nhóm trình bày trước lớp.
- HS trả lời
- HS theo dõi
2.2. Tìm hiểu về một số hoạt động kinh tế chủ yếu
a. Tìm hiểu về hoạt động trồng cây công nghiệp
- GV yêu cầu HS quan sát H4,5, đọc thông tin SGK, thảo luận nhóm 2 trả lời các câu hỏi sau:
+ Kể tên các loại cây công nghiệp được trồng nhiều ở Tây Nguyên.
+ Xác định trên lược đồ những địa phương trồng nhiều loại cây đó
- GV cho HS đọc kĩ phần chú giải SGK để nắm bắt được các kí hiệu. GV hướng dẫn kĩ các kĩ năng đọc lược đồ cho HS
- Gọi đại diện 3-5 nhóm trình bày câu trả lời, các HS khác nhận xét, bổ sung
GV: Các cây công nghiệp được trồng nhiều ở Tây Nguyên: cà phê, điều, hồ tiêu, chè, cao su
Phân bố:
- Cà phê; tất cả các tỉnh trong vùng
- Điều: Gia Lai, Đăk Lăk, Đăk Nông, Lâm Đồng.
- Hồ tiêu: Gia Lai, Đăk lăk, Đăk Nông
- Chè: Gia Lai, Lâm Đồng
- Cao su: Kon Tum, Gia Lai, Đăk Lăk
Chốt: Tây Nguyên là vùng trồng cây công nghiệp lâu năm nhất nước ta. Các cây có giá trị xuất khẩu cao là: cao su, cà phê, hồ tiêu, điều, chè.

- HS quan sát H4,5, đọc thông tin và thực hiện nhiệm vụ
- HS đọc phần chú giải
- Đại diện HS trình bày kết quả thảo luận
- Các HS khác nhận xét, bổ sung
- HS lắng nghe

4. Vận dụng, trải nghiệm:
- GV yêu cầu HS lấy thông tin, hình ảnh về một số sản phẩm của cây công nghiệp nổi tiếng ở Tây Nguyên và trình bày.
- GV nhận xét tiết học, dặn HS chuẩn bị bài tiếp theo.

- HS lấy tư liệu đã sưu tầm và trình bày trước lớp.
IV. ĐIỀU CHỈNH SAU BÀI DẠY (nếu có):